Güneş Sistemindeki Gezegenler

Güneş sistemindeki gezegenler, güneşin sağlamış olduğu çekim kuvveti sayesinde, gezegenler ve bu gezegenlerin uyduları, meteorlar ve kuyruklu yıldızlar gibi güneşin etrafında birikmesiyle oluşturulan gök cismi topluluğuna güneş sistemi adı verilir. 

Güneş sisteminin oluşumu ile ilgili pek çok teori ortaya atılmıştır. Ancak doğruluk payı en yüksek ve en çok bilinen teori Kant-Laplace (Nebula) teorisi olarak kabul edilmiştir. 

Bu teori ile güneş sistemindeki moleküler dev bulutlarının çökmesi sonucunda ortaya çıktığı ileri sürülmektedir. Güneş sistemindeki gezegenler ve diğer gök cisimleri güneşin çekim kuvveti etkisi ile güneş etrafında belirli bir yörüngede dönmektedir. 

Güneş sistemindeki gezegenlerde toplam 10 adet gezegen bulunmaktadır. Bunlar güneşe olan uzaklıkları ile Merkür, Venüs, Dünya, Mars, Jüpiter, Satürn, Uranüs, Neptün olup, bunlar dışında birde Plüton bulunmaktadır. 

Plüton dış merkezli bir yörüngeye sahip olduğundan dolayı gezegen olup olmadığı hakkında uzun tartışmalara maruz kalmıştır. Ancak 24 Ağustos 2006 yılında cüce gezegen sınıfında yer aldığı açıklanmıştır. Toplam bu dokuz gezegen ve bu gezegenlerin uyduları ile birlikte güneş sisteminde 166 adet uydu bulunmaktadır.

Güneş Sistemindeki Gezegenler

• Merkür: Güneş sisteminde Güneş'e en yakın gezegen Merkür'dür. Bu gezegen diğer gezegenlerin büyüklükleri açısından 8.sırada yer almaktadır. Merkür adını Roma mitolojisinde tanrıların habercisi, ticaret ve yolculuk tanrısı olarak bilinen Merkür'den almıştır. Çıplak gözle bile izlenebilen bu gezegen en eski çağlardan günümüze kadar insanların dikkatini kendi üzerine çekmeyi başarmıştır. Uydusu bulunmayan be gezegenin güneşe olan yakınlığı neticesinde yeryüzünden izlenmesi bir hayli zordur. Platondan sonra Güneş Sistemindeki Gezegenler arasında en yüksek dış merkez değerine sahiptir.
• Venüs: Diğer bir ismi ile çoban yıldızı olarak adlandırılan güneşe yakın olan ikinci büyük gezegendir. Bu gezegeninde uydusu da bulunmamaktadır. Venüs, güneşin çevresindeki dönüşü 225 günde tamamlayıp, diğer gezegenlerin tersi yönünde dönmektedir. Haliyle Venüs'te güneş batıdan doğup batmaktadır. Güneş ışınlarının %80'ini yeryüzüne yansıtabilmektedir. Aydan sonraki en parlak olarak kabul edilen Venüs, Dünyadan herhangi bir cihazla görünmesi mümkün değildir. Venüs gezegeni diğer gezegenlere nazaran daha çok merak konusu olmuş ve bu nedenle en çok uzay aracı gönderilen gezegen olup, üzerinde pek çok insan yapımı araçlar bulunmaktadır.
• Dünya: Güneş Sisteminde Güneşe uzaklık olarak üçüncü sırada yer almaktadır. Dünyanın üzerinde zeki yaşam formları bulunduğundan dolayı yaşam olan tek gezegendir. Kaya ağırlıklı yapısının olması ile, üyesi olan diğer yer gezegenlerine de adını vermiştir. Grubun en büyük kütlesi ve hacmi ona aittir. Güneş Sistemindeki Gezegenler arasında büyüklüğüne göre bakıldığında beşinci sırada yer almaktadır. Dünyanın tek doğal uydusu olup, oda Ay'dır.
• Mars: Diğer ismi ile Merih olarak bilinen bu gezegen güneşe 208 milyon km uzaklık ile dördüncü sırada yerini almaktadır. İnce atmosfere sahip olan bu gezegen güneş etrafındaki dönüşünü 687 günde yapmaktadır. Dünya'daki gibi vadi, çöl, volkan ve kutup bölgelerinin yapısı bakımından Dünya'ya benzemektedir. Deimos ve Phobos adlı iki uydusu bulunan Mars gezegeninde bir zamanlar hayat olduğu konusunda söylentiler olmuştur. bunun yanı sıra Marslılardan sinyaller alındığına dair değişik söylentiler bulunmaktadır. Fakat Mars gezegeni üzerinde yapılan araştırmalara bakıldığında Marsta yaşam olduğuna dair söylemler biraz daha azalmış olsa dahi orada çeşitli bitkilerin yaşadığı ihtimalinin olması kafa kurcalamaya devam etmektedir.
• Jüpiter: Güneş Sisteminin en büyük gezegeni olan Jüpiter, güneşe uzaklığına göre bakıldığında beşinci sırada yer almaktadır. Adını Roma Tanrılarının en büyüğü olan Jüpiter'den almıştır. Bu dev gezegenin manyetik alanının oldukça büyük olması ile birlikte toplamda 60 adet doğal uydusu vardır. Yerçekimi Dünyaya göre daha fazla olup, Dünyadaki 50 kg cisim Jüpiter de 133 kg gelmektedir. 1610 yılında Galileo'nun Jüpiter ile yapmış olduğu izlenimler ile ilk bilgiler elde edilmiştir. Jüpiter büyük ölçüde helyum ve hidrojen gazından oluşmaktadır.
• Satürn: Güneş sisteminde yakınlık olarak altıncı sırada yer almaktadır. Türkçe karşılığı Sekendiz olan Satürn, büyüklüğü açısından Jüpiter'den sonra gelen ikinci büyük gezegendir. Adını Roma Tarım Tanrısından olan Saturns'tan almıştır. Çıplak gözle izlenebilen 5 gezegen arasında eskiden beri yerini alarak insanların dikkatini çekmeyi başarmıştır.
• Uranüs: Bu gezegen ilk 1781 yılında William Herschel tarafından keşfedilmiştir. 280 milyar km uzaklığı ile güneş sistemindeki yedinci sırada yer alan gezegendir. Uranüs kütlesi bakımından dünyadan 15 hat daha büyüktür. Jüpiter ve Satürn'den sonra en çok uydusu ulunan gezegen olup, toplan 27 adet doğal uydusu bulunmaktadır.
• Neptün: 405 milyar Güneşe olan uzaklığı ile sekizinci sırada yer almaktadır. 1846 yılında keşfedilen bu gezegen Güneş'e ve Dünya'ya oldukça uzak olduğundan ötürü kesin bilgiler elde etmek mümkün değildir. Neptün gezegeninin atmosferi yoğum miktarda Helyum, Hidrojen ve Metan gazı içermektedir. 13 adet doğal uydusu bulunmaktadır.